B12 Vitamini (Kobalamin) Nedir?
B12 vitamini diğer adı ile Kobalamin, suda çözünen ve vücutta üretilmediği için dışarıdan alınması zorunlu olan hayati görevlere sahip B grubu bir vitamindir.
B12 Vitamini Ne İşe Yarar, Faydaları Nelerdir?
B12 vitamini (kobalamin), kan ve sinir hücrelerininin normal fonksiyonlarını sürdürmeleri için çok önemlidir. Ayrıca alyuvarların (Eritrositlerin) oluşumunda önemli rol oynar. DNA sentezinde, hücre metabolizmasının düzenlenmesinde, yağ asitlerinin sentezi ve enerji üretiminde, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde, hafıza ve algı fonksiyonlarında önemli rol oynar.
B12 Vitamini Hangi Gıdalarda Bulunur?
B12 vitaminini en çok hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. B12 vitaminininden zengin besinler ; kırmızı et, tavuk eti, karaciğer ve böbrek gibi sakatatlar, istiridye, ton balığı, somon gibi deniz ürünleri, süt, yumurta, peynir altı suyu gibi hayvansal gıdalardır. Hayvansal gıdalar gıdalar kadar olmasa da başta elma olmak üzere muz, avokado, yaban mersini, mango gibi meyvelerde de B12 vitamini bulunur.
B12 Vitamin Eksikliği Kimlerde Görülür?
Yaşlı bireyler; Yaşlanmayla birlikte B12 vitaminin vücut tarafından emilmesi zorlaşmaya başlar. Bu nedenle B12 vitamini eksikliği ileri yaştakiler (65 yaş üstü) arasında sık görülmektedir.
Veganlar; hayvan kaynaklı gıda ürünlerini tüketmedikleri için B12 vitamini eksikliği riski ile karşı karşıyadır.
Mide-bağırsak hastalığı olanlar; B12 vitaminin emilmesi için mideden intrensek faktör adı verilen bir molekülün salgılanması gerekir bu molekül eksik olursa gıdalarla alınan B12 vitamini bağırsaklardan emilemez. Gastrit, çölyak hastalığı ve iltihaplı bağırsak hastalığı B12 vitamini eksikliğine neden olabilir. Bu hastalıklar besinlerin emiliminin azalmasına neden olur. Ayrıca zayıflama amaçlı mide-bağırsak ameliyatı olan bireylerde de B12 vitaminini emilimi bozulabilir.
Zararlı alışkanlıklar; Alkol alışkanlığı bulunan ve aşırı alkol kullanan kişiler.
Yetersiz beslenme; Özellikle yetersiz beslenen küçük çocuklar veya hamileler
İlaç kullanımı; Antibiyotik, mide ilacı kullananlar
Bazı hastalıklar; Özellikle AIDS hastası veya HIV pozitif kişiler
B12 Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
B12 vitamini eksikliğinin en belirgin belirtisi yeterli alyuvar üretimi olmamasına bağlı anemi, kansızlıktır. Kansızlığa bağlı nefes darlığı ve kalp çarpıntısı; kaslarda zayıflama, yorgunluk, güçsüzlük; El, kol ve bacaklarda karıncalanma ve uyuşma; Depresyon, sinir ve anksiyete gibi ruh hali değişikliği; Odaklanma ve konsantre olmada güçlük; Cilt renginin solması ve üşüme:Saç dökülmesi;ishal, kabızlık, mide bulantısı gibi mide-bağırsak şikayetleri; ağız yaraları, dilde şişme; iştahsızlık ve kilo kaybı;görme sorunları; bebeklerde ve çocuklarda gelişme geriliği görülebilir. Eğer kişide uzun süreli olarak unutkanlık, hafıza kaybı, konsantre olamama gibi problemler varsa mutlaka B12 vitamini açısından incelenmesi için doktora başvurulması önerilir.
B12 Vitamini Eksikliği Tedavisi
B12 eksikliğinin giderilmesi insanların yaşam kalitesini yükseltir. B12 vitamin eksikliği tedavi edilmediği durumda nörolojik hastalıklar ortaya çıkabilir. B12 eksikliği tedavisinde B12 hapları ya da B12 vitamin iğnesi kullanılır. Son yıllarda azızda emilen preparatlarda üretilmişitr. Kullanımı açısından çocuklarda ağızdan tedavi yöntemi tercih edilir. Enjeksiyon yani B12 vitamin iğnesi özellikle mide ve bağırsak problemlerinden dolayı B12 emilim sıkıntısı çeken insanlarda kullanılır.
B12 Vitamini Tedavisinin Yan Etkileri Var Mı?
B12 vitamininde toksisite veya aşırı doz riski oldukça düşüktür. B12 vitamini almanın yan etkileri çok sınırlıdır. Bazen B12 vitamini alımıyla akne vakaları oluşabilir.
B12 Fazlalığı Zararlı Mı?
B12 vitaminini insan vücudu 5 yıllık depolayabilir. B12 vitamini fazlalığının insan sağlığına bir zararı yoktur. B12 vitamininin fazlası idrarla zararsız şekilde vücuttan atılmaktadır.