Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH) Ne Demektir?

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar korunmasız cinsel ilişki sırasında kişiden kişiye vücut salgıları ile bulaşan hastalıklar olarak tanımlanır.

CYBH Cinsel İlişki Olmadan da Bulaşabilir Mi?

Bu hastalıklardan bazıları, hasta kişilerden alınan kan ve kan ürünlerinin nakli, ameliyatlar veya diş çekimi gibi diğer cerrahi girişimler esnasında kullanılan malzemenin steril olmaması, özellikle uyuşturucu madde kullananlarda ortak iğne kullanımı, hastalıklı anneden gebelik veya doğum esnasında bebeğe bulaş ile de ortaya çıkabilir.

 

Virüs, bakteri veya parazitlerin nedn olduğu 50’den fazla CYBH tanımlanmıştır.  Bunlardan 9 tanesi en çok görülmektedir.

Sık görülen CYBH;

    • Bel soğukluğu (Gonore, Neisseria Gonorrhoeae)
  • Neisseria gonore bakterisi ile meydana gelen bir hastalıktır. Belsoğukluğu kişiden kişiye korunmasız oral, anal veya vajinal seks yoluyla geçer. Çok sayıda cinsel partneri olan veya prezervatif kullanmayan kişiler en büyük enfeksiyon riski altındadır. Hastalığın belirtileri bulaşmadan sonra 14 gün içinde ortaya çıkar. Hastalık hiç belirti vermeden seyredebilir. Hastalık kadınlarda en sık şu belirtileri verir:  vajinadan akıntı (sulu, kremsi veya hafif yeşil), idrar yaparken ağrı veya yanma hissi,  daha sık idrara çıkma ihtiyacı,  adet kanamalarının uzun sürmesi veya ara lekelenmeler, boğaz ağrısı, cinsel ilişki esnasında ağrı, alt karın bölgesinde keskin ağrı,  ateş. Hastalık tedavi edilmezse PID (Pelvik inflamatuvar hastalık) yapabilir. Bel soğukluğu kısırlık ve ektopik gebeliğe neden olabilir.
    • Frengi (Sfiliz, Treponema Pallidum)
  • Sifiliz ya da diğer adıyla frengi,Treponema pallidum adı verilen bakterinin neden olduğu hastalıktır. Hastalık erken dönemde fark edilmeyebilir. Sifilizin genellikle görülen ilk belirtisi genital bölge, ağız ya da anüste kırmızı yuvarlak bir yara oluşumudur. Şankr olarak adlandırılan bu yara ağrısızdır ancak yaranın bulaştırıcılığı oldukça yüksektir. Şankr oluşumundan sonra sifilizde; döküntü, ateş, yorgunluk, baş ağrısı, eklem ağrısı, kilo kaybı, saç dökülmesi gibi belirtiler görülebilir. Sifiliz tedavi edilmezse uzun dönemde görme veya işitme kaybı, hafıza ile ilgili sorunlar, kalp hastalıkları, zihinsel rahatsızlıklar gibi pek çok ciddi sonucun oluşumuna neden olabilir. Sifiliz, anneden bebeğe geçebilen bir enfeksiyondur. Yenidoğanda sifiliz ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle gebe kadınların sifiliz açısından taranması faydalı olacaktır.
    • Siğil (Kondilom, HPV, Human Papillomavirus)
  • HPV, genital bölgeleri kapsayan yakın cilt teması veya cinsel ilişki aracılığıyla kişiden kişiye geçen bir virüstür.  Cinsel olarak aktif kişilerde HPV enfeksiyonu oldukça yaygındır. Çoğu kişide bu hastalık herhangi bir belirti ve bulguya neden olmadan kendi kendine geçer. HPV enfeksiyonu sonucu en sık görülen sorun genital bölge, ağız veya boğazda oluşan siğillerdir. Pek çok alt tipi olan bu virüsün bazı alt tipleri kanser açısından yüksek risk taşır. Ancak HPV enfeksiyonu sonucu görülen en ciddi sorun kanserdir. HPV; başta rahim ağzı (serviks) kanseri olmak üzere ağız veya penis kanseri, vulvar veya rektal kanser gelişimine neden olur. Özellikle HPV alt tiplerinden HPV 16 ve 18 kanser gelişimi açısından yüksek risk taşır.
    • Klamidya (Klamidya Trakomatis)
  • Bakteriyel bir enfeksiyon olan klamidya en yaygın cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklardan biridir.  Klamidya belirtileri; akıntı, idrar yaparken ağrı ve yanma, karın alt bölgesinde ağrı şeklinde görülebilir. Kadınlarda regl haricinde kanamayla karşılaşılabilir. Bazı durumlarda tekrarlayabilen bu hastalığın tedavisinde son 6 ay içinde cinsel ilişkide bulunulan eş ya da partnerin de hastalığın varlığı açısından sorgulanması önemlidir.
    • Trikomonas (Trikomoniyaz, Trichomanis Vaginalis)
  • Trikomanas vajinalis adlı organizmanın neden olduğu bu hastalık kadınlarda kötü kokulu akıntı, kaşıntı, idrar çıkışında yanma ile belirti verir. Erkeklerde ise genellikle herhangi bir belirti vermez. Bazen penisin uç kısmında irritasyona neden olabilir. İlaç ile tedavisi kolaydır ancak partner tedavisi de gereklidir.
    • Üretrit (Mikoplazma/Üreaplazma)
  • Cinsel yolla bulaşan; hem kadın hem erkekte genital ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan mikroorganizmalardır. Genelde belirti göstermezler. Genital bölgeden genital bölgeye veya genital bölgeden oral seks ile ağıza bulaşma olabilir. Mikroorganizmanın rahim, yumurtalıklar ve fallop tüplerinde hasar meydana getirir,  kısırlık (infertilite) sorunlarına neden olabilir. Erkeklerde ise idrar kanalı iltihabına, idrarda yanmaya ve özellikle prostat enfeksiyonlarına neden olabilir. Sperm sayı ve hareketini bozarak çocuk sahibi olmayı güçleştirebilir.
    • Genital Uçuk (HSV-2, Herpes Simpleks Tip 2)
  • Genital Uçuk, Herpes Simpleks Tip 2 virüsünün neden olduğu bir hastalıktır. Hastalığın seyrinde; önce genital bölgede kaşıntı ve yanma, ardından sivilceye benzer küçük kabarıklıklar olur, sivilceler patladıktan sonra açık yara halini alır ve birkaç haftada kendiliğinden iyileşir. Herpes taşıyıcısı hamile kadın hastalığı  fetüse veya doğum sırasında bebeğe geçirebilir. Kojenital herpes adı verilen bu durum bebekler için çok tehlikeli olabilir. Bu nedenle hamile kadınların HSV-2 testi yaptırmaları önemlidir.
    • Hepatit B ve C
  • Hepatit B ve C virüsleri kan, semen, vajinal sıvı ve idrar gibi vücut sıvıları ile bulaşabilir. Belirtileri aşırı halsizlik, hafif derecede ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, iştah kaybı, karaciğer bölgesinin üzerinde ağrı ve hassasiyet, kabızlık veya ishal, kas ve eklemlerde ağrı ve deride kızarıklık şeklinde görülür. En iyi yol hastalıktan korunmaya dikkat etmektir. Hepatit B’den aşıyla korunmak mümkündür. Hepatit C ise ilaçla bile tedavi edilemeyebilir.
    • AIDS  (HIV Enfeksiyonu)
  • HIV adı verilen virüs ile enfeksiyon, bağışıklık sisteminde zayıflamaya neden olur. Günümüzde en çok bilinen ve korkulan cinsel hastalıklardan birisidir. AIDS’in kendine özgü belirtileri olmamakla birlikte, kilo kaybı, iştahsızlık, ateş, yorgunluk, ishal, eklem ve kas ağrıları, vücudun çeşitli bölgelerinde çıkan, iyileşmeyen yaralar, lenf bezlerinin şişme gözlenir. HIV enfeksiyonu ilerleyen dönemde kişide ciddi bir immün yetmezlik görüldüğü AIDS hastalığına neden olur. Ancak günümüzde geliştirilen tedaviler sayesinde HIV enfeksiyonunun AIDS hastalığı gelişimine yol açmasının büyük ölçüde önüne geçilmiştir.

Genel olarak bu hastalıklarda belirtiler birbirine benzerlik gösterebilir. Ancak bu hastalıkların hiçbir belirti vermeden de vücutta bulunabileceği unutulmamalıdır. 

Ağız içi oluşan aft ve pamukçuk, anüs bölgesinde kaşıntı, genital bölgede uçuklar ve siğil, lenf bezlerinde büyüme, ateş ve üşüme, kas ve eklem ağrıları,  idrar yaparken yanma ve ağrı, testislerde şişme ve ağrı, penisten akıntı (yeşil, sarı renkli) gelmesi,  düzensiz adet kanaması, kasık ve/veya bel ağrısı, her zamankinden farklı nitelikte vajinal akıntı (beyaz, grimsi, yeşil, sarı, köpüklü, iltihaplı, kokulu), adet dönemi dışında kanama, cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanan belirtiler arasındadır.

Hastalık belirtilerinin ortaya çıkması enfeksiyonun türüne ve kişinin bağışıklık durumuna göre değişir. Bakteriyel enfeksiyonlar (bel soğukluğu, üretrit) ve bazı viral enfeksiyonlar (herpes) genelde 2-3 gün içinde klinik bulgu verirken, hepatit ve HIV daha uzun süre içinde ortaya çıkabilir. Bu nedenle şüpheli durumdan sonra 3-6 ay sonra testleri tekrarlamak faydalıdır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmanın önceliği korunmalı cinsel ilişkidir. Birden fazla partneri olan kişilerin cinsel ilişkide mutlaka prezervatif kullanması gerekir. Ayrıca düzenli kontrol de önemlidir. Erkeklerde ürolojik muayene ile HPV tarzı lezyonların varlığı ve kan testleri ile hepatit ve HIV kontrolü yapılabilir. Kadınlarda da aynı şekilde düzenli jinekolojik muayene ile vajinal smear ve kan testleri ile değerlendirme yapılmalıdır.

CYBH tanısı kan, üretral akıntı, sürüntü, vajinal smear veya doku örnekleri gibi  numuneler kullanılarak yapılmaktadır. Yakınması olan hastalarda erkeklerde idrar yolundan alınan sürüntü kültürü, kadınlarda ise vajenden alınan sürüntü kültürü ile mikroorganizma saptanması yapılır. Gerekli durumlarda erkeklerde rektal muayene ile prostat masajı yapılarak prostat sıvının mikroskobik incelemesi de yapılabilir. Viral enfeksiyonların tanısı ve enfeksiyonun genel etkisini değerlendirmek için ise kan testleri gereklidir. Viral enfeksiyonlar için virüs kanda oluşturduğu antijen ve antikorlar değerlendirilir. Her hastalık için kendine özgü bir test olduğu gibi bu hastalıkların bazılarının tek bir örnekten değerlendirildiği PCR testide vardır.

Eğer kapsamlı bir Cinsel Hastalık Taramasından geçmek istiyorsanız kan testleri ile birlikte Multipleks PCR analizi testini birlikte vermeniz sizin için en uygun seçenektir.

Eğer üretral akıntınız varsa öncelikle Multipleks PCR analizi yaptırmalısınız. 

Kanda Bakılanlar;

HBs Ag

Hepatit B Tanısı İçin. Pozitif Sonuç, Hepatit B Virüsü taşındığı anlamına gelir. İleri testler yapılarak araştırılır. 

Anti HCV

Hepatit C Antikor Tespiti İçin. Pozitif Sonuç Hepatit C virüsü taşıdığınız anlamına gelir. İleri testler yapılarak araştırılır.

HIV 1-2 ve P24 Antijeni (HIV Combo)

AİDS Tanısı İçin Yapılan Test.

HSV Tip2 IgG / IgM 

Herpes (Genital Uçuk) Tanısı İçin Yapılan Test. IgG kişinin daha önce geçirdiği herpes virüsünü incelerken, IgM vücutta aktif olan herpes virüsünü inceler.

VDRL

Frengi (Sifiliz) Tanısı İçin Yapılan Test.

TPHA

Frengi (Sifiliz) Tanısı İçin Yapılan Test.

FTA Abs IgG / IgM

Frengi (Sifiliz) Tanısı İçin Yapılan Test.

Chlamydia trachomatis

Klamidya Tanısı İçin

CMV IgG/IgM

CMV Tanısı İçin Yapılan Test. IgG kişinin daha önce geçirdiği herpes virüsünü incelerken, IgM vücutta aktif olan herpes virüsünü inceler.

İdrardan Veya Varsa Üretral Akıntıdan Veya Vajen/Serviks Sürüntüsünden Multipleks PCR Analizi;

Chlamydia trachomatis

Gardnerella vaginalis

HSV Tip1

HSV Tip2

Mycoplasma genitalium

Mycoplasma hominis

Neisseria gonorrhea

Treponema pallidum

Trichomonas vaginalis

Ureaplasma parvum

Ureaplasma urealyticum

Lezyon Veya Siğil Varsa (Lezyonlardan Alınan Parça Veya Swapta);

HPV DNA  (* Bu Test Rahim Ağzı Kanserine Neden Olabilecek 14 HPV Türünü İnceler)

Hıv (Aids) Testleri

HIV COMBO (HIV1-2/P24)(* Şüpheli Temastan 16-21 Gün Geçtikten Sonra Kan Verebilir) 

HIV RNA PCR (* Şüpheli Temastan 8-10 Gün Geçtikten Sonra Kan Verebilir)

Kişiden alınan tek bir idrar örneği ile  Bel sogukluğu (Neisseria Gonorrhoeae), Klamidya (Chlamydia Trachomatis), Treponema Pallidum (Frengi, Sifiliz), Genital Uçuk (Herpes Simpleks Tip 2),  Üretrit (Mycoplasma Genitalium, Mycoplasma Hominis, Ureaplasma Urealytıcum, Ureaplasma Parvum), Trikominiyaz (Trichomanis Vaginalis)  ile birlikte Gardnerella Vaginalis mikroorganizmalarının neden olduğu hastalıkların tanısı konulabilmektedir.

Yukarıdaki hastalıkların dışında Hepatit B ve HIV hastalıklarının tanısı da bu hastalıklara spesifik PCR testleri ile konulmaktadır.

Panel yada tekli testlerin fiyatlarını öğrenmek için Çağrı Merkezimizi arayabilir ya da Whatsapp hattımıza yazabilirsiniz.

CYBH anneden bebeğe gebelik esnasında, doğum esnasında veya anne sütü yoluyla bulaşabilir. Eğer önlem alınmazsa, bebeğin sağlığının oldukça olumsuz etkileyen sonuçlar ortaya çıkabilir. 

Virüs veya bakteri taşıyan anne de erken doğum ya da düşük olayları, bebeğe bulaşması sonucunda ise bebekte körlük, sağırlık, bedensel ve zeka yönünden gerilik, kafa derisinde yaralar, zatürre ya da diş ve burun problemleri görülebilir. Tüm bu sebepler dolayısıyla hamile kalmayı düşünenler ve hamileliği esnasında aktif cinsel yaşamı olanlar düzenli olarak CYBH testlerini yaptırmalıdır.

Bu hastalıkların tedavisi antibiyotik, antiviral ilaçlarla veya aşı ile mümkün olabilir, bazen bu patajenler vücuttan tamamen temizlenemeyebilir. Bu durumda kişi hastalıkbelirtisi göstermeden uzun süre taşıyıcı olarak kalabilir. Taşıyıcı kişilerin hastalık bulaştırma riski devam eder.