İçindekiler;
Sporcu Check-Up Nedir?
Kimler Sporcu Check-Up Yaptırmalıdır?
Sporcu Check-Up (36 Test)
Sporcular Düzenli Olarak Kan Yaptırmazsa Hangi Sorunları Yaşarlar?
Sporcular Laboratuvar Testlerini Hangi Sıklıkta Yaptırmalıdır?
Spor Branşlarına Göre Özel Testler Hangileridir?
Sporcu Check-Up Fiyatları Nedir?
Check-Up Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Sporcu Check-Up Nedir?
Spora başlamadan önce temel testleri yaptırmanız sağlıklı bir başlangıç için gereklidir.
Düzenli spor yapmaya başlayan herkes, çocuk ve yetişkin ayırt etmeksizin öncelikle bazı laboratuvar testlerini yaptırması gerekir. Bu testler kas ve kemik sağlığı, dayanıklılık ve spor yapmada isteğin korunması için gereklidir. Ayrıca kas iyileşme süresinin kısaltılması ve performansın üst seviyelere çıkarılması için değerlerin normal değerlerde kalması gerekir.
Kimler Sporcu Check-Up Yaptırmalıdır?
- Yüksek Performanslı Spor Yapanlar
- Vücut Geliştirmesi İle İlgilenenler
- Amatör veya Profesyonel Olarak Düzenli Spor Yapanlar
- Spora Yeni Başlayanlar (Yetişkin veya Çocuk farketmez)
Ayrıca;
- Kilo Sorunu Olanlar
- Sigara İçenler
- Kalp Krizi Geçirmiş Olanlar
- Ailesinde Felç Geçirmiş Biri Olan Kişiler
- 40 Yaş Üzeri Olup, Daha Önce Düzenli Spor Yapmamış Olanlar
- Kolesterol Seviyesi Yüksek Olanlar
- Menapozda Olan Kadınlar
- Diyabetli Hastalar
- Kalp Ritim Bozukluğu Olanlar
- Hipertansiyon Hastaları
- Tiroit Hastaları
- Kronik Anemisi Olanlar
- Böbrek Hastaları
- Kanama ve Pıhtılaşma Bozukluğu Olanlar belirli aralıklarla bu sağlık kontrolünden geçmelidir.
Sporcu Check-Up (36 Test)
Hangi testlerin yapılacağı sporcunun yaşı, cinsiyeti, ilgilendiği spor dalı, antrenman düzeyi ve sağlık geçmişi gibi birçok farklı değişkene göre değişebilir.
Her sporcunun temel olarak yaptırılması gereken testler şöyle özetlenebilir;
- Tam Kan Sayımı: Genel olarak yılda 1 kez yaptırılması önerilir. Bu test kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositlerin sayısını ve sağlığını değerlendirmenin yanı sıra, anemi (kansızlık) gibi kan hastalıklarını tespit etmeye yardımcı olabilir. Vücuda yeterli oksijen taşınmasını sağlayan kırmızı kan hücreleri genel vücut sağlığı üzerinde de etkili olur.
- Kan Şekeri (Açlık Glukoz) Testi: Diyabet (şeker hastalığı) riskini değerlendirir. Beslenme planının oluşturulması, antreman performansının üst seviyelere çıkarılması, enerji seviyesinin korunması için bu testin düzenli kontrolü gerekir.
- Elektrolit Paneli (Sodyum, Potasyum, Klorür): Elektrolit seviyeleri, sporcu performansı ve sağlığı için önemlidir. Elektrolit seviyeleri, antrenman sırasında sıvı dengesini ve kas fonksiyonunu etkileyebilir. Elektrolit paneli yılda bir kez veya daha sık, özellikle sporcuların su ve elektrolit dengesini etkileyen yoğun antrenman dönemlerinde yapılabilir.
- Kalsiyum Seviyesi: Kemik ve kas sağlığı için önemlidir. kemik yoğunluğunu korumak ve kas işlevini daha yüksek düzeye çıkarmak için kalsiyum seviyesi optimum seviyede korunmalıdır.
- Demir Seviyesi (Demir, Demir Bağlama Kapasitesi, Ferritin): Demir vücuda oksijen taşınması için gereklidir. Demir değerli dayanıklılık ve performansı etkiler. Eksikliğinde iştah, enerji seviyesi ve genel performans etkilenir.
- Magnezyum Seviyesi (Mg): Kas ve kemik sağlığı açısından önemlidir. Performansı ve iyileşmeyi etkiler.
- Karaciğer Fonksiyon Testleri (ALT, AST, GGT,Total Bilirubin, Direkt Bilirubin, ALP, Albumin, INR): Yoğun antrenman ve egzersiz, karaciğer üzerinde baskı oluşturabilir. Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer sağlığını değerlendirmek için yapılır. Yılda bir kez yapılması tavsiye edilir.
- Böbrek Fonksiyon Testleri (Üre, Bun, Kreatinin, Ürik Asit, GFR, Tam İdrar Tahlili): Böbrek fonksiyon testleri, böbrek sağlığını değerlendirmek için yapılır. Yoğun antremanlar, yüksek düzeyde vücut aktiviteleri, böbrekler üzerindeki yükü artırabilecekleri düşünülerek yılda bir kez yapılması tavsiye edilir.
- Tiroit Testleri (TSH, FT3, FT4): Tiroid fonksiyon testleri, sporcuların metabolizma sağlığı ve enerji seviyelerini değerlendirmek için yapılabilir. T3 Düşükse, antremanlar için yeterince enerjinin alınmadığı sonucuna varılır. Bu da cinsiyetle ilgili hormonların azalmasına yol açabilir.
- Vitaminler (D Vitamini, B12 Vitamini, Folik Asit): Vitamin eksiklikleri sporcuların performans seviyelerini etkiler, kas iyileşme süresini geciktirir. Kemik ve kas sağlığı için bu vitamin değerlerinin normal değerlerde olmas beklenir. D vitamini Eksikliğinde ruh hali bozulur ve enerji seviyesi düşer. Düzenli spor yapanlarda bu eksiklik kas yorulması ve daha az dinlenebilme anlamına gelir.
- Kolesterol Seviyeleri (Total Kolesterol, HDL Kolesterol, LDL Kolesterol, Trigliserid): Yoğun antremanlar kolesterol seviyelerini etkileyebilir. Yüksek kolesterol seviyeleri, kalp hastalığı riskini artırabilir. Sporcular için yılda bir kez yapılması tavsiye edilir.
- Sabah 9 Kortizol: Kortizol seviyesinin sürekli yüksek olması stres altında olduğunuzu gösterir. Stres nedeni ne olursa olsun, bu sizi hasta eder. Stres vucudun enerjisini emecek ve zararlı yağların tutulmasına yol açacaktır. Bu bazı insanların sürekli spor yaptıkları halde neden gelişemedikleri ve hep aynı kaldıklarını açıklar. Ne kadar spor yaparlarsa, o kadar stres ortaya çıkar ve vucut o kadar yağ toplar.
- Dışkı Testleri (Dışkıda gizli kan, Dışkıda parazit aranması): Bu testler sporcuların beslenme alışkanlıklarının kontrol edilmesi, performansın üst seviyeye çıkarılması, bağırsak sağlığının kontrol edilmesi için önemlidir.
Ek olarak; Erkek veya kadın sporcu farketmez, üreme sağlığı ve spor performansı ile ilgili şikayetler ve belirtiler varsa veya sağlık uzmanı bir hormon sorunundan şüpheleniyorsa hormon profili testleri Check-Up paketine eklenmelidir.
- Hormon Profili (Testesteron, Östrojen, Büyüme Hormonu (GH), Progesteron (Kadınlar), Prolaktin (Kadınlar), Kortizol): Sporcularda hormonel denge, kas gelişimi, iyileşme süresi, performans düzeyi, yağ metabolizması ve genel sağlık üzerinde etkilidir. Özel şikayeti olanlar bu testleri kontrol ettirmelidir. Örneğin sürekli spor yaptıkları halde gelişemeyenler kortizol seviyesini kontrol ettirmelidir. Çünkü Kortizol seviyesinin sürekli yüksek olması stres altında olduğunuzu gösterir. Stres nedeni ne olursa olsun, bu sizi hasta eder. Stres vucudun enerjisini emecek ve zararlı yağların tutulmasına yol açacaktır. Bu bazı insanların sürekli spor yaptıkları halde neden gelişemedikleri ve hep aynı kaldıklarını açıklar. Ne kadar spor yaparlarsa, o kadar stres ortaya çıkar ve vucut o kadar yağ toplar.
Düşük Testosteron Seviyesi, kemik, kalp-damar, bağışıklık ve genel ruh sağlığı problemlerine yola açabilir. Erkeklerde 10’un altındaki testosteron seviyesi daha az antreman yapma isteğine sebep olur.
Bu testler, spor yapmaya yeni başlayan ya da profesyonel olarak sporla ilgilenen herkesin genel sağlık durumu hakkında bilgi verir. Bu testlerin sonuçları beslenme ve antreman programı için temel bilgiler sağlar.
Sporcular Düzenli Olarak Kan Yaptırmazsa Hangi Sorunları Yaşarlar?
Sporcular düzenli olarak sağlık kontrollerini yaptırmazlarsa;
Potansiyel sağlık sorunlarının erken teşhisi gecikebilir. Örneğin yüksek kolesterol ya da diyabet erken teşhis edilmezse, ölümle bile sonuçlanabilecek ciddi rahatsızlıklara sebep olabilir.
Böbrek fonksiyonlarının düzenli olarak kontrol edilmemesi, böbrek yetmezliğine sebep olabilir.
Kas hasarların geç iyileşmesi, antreman programına uyumu güçleştirir. Motivasyonu olumsuz etkileyerek düzenli spor yapmaya son verebilecek moral bozukluğuna sebep olabilir.
Sporcular Laboratuvar Testlerini Hangi Sıklıkta Yaptırmalıdır?
Genellikle sporcuların yılda bir kez bu temel laboratuvar testlerini yaptırmaları önerilir. Ancak yoğun antrenman dönemlerinde veya belirli sağlık endişeleri olduğunda daha sık olarak bu testler yapılabilir. Test sonuçları, antrenman programının optimize edilmesine ve performansın artırılmasına yardımcı olabilir. Sağlıklı bir spor yaşamı için düzenli olarak kan testleri yapılması, olası sağlık sorunlarını erken tespit etmek ve tedaviye hızlı bir şekilde müdahale etmek için önemlidir. Ancak testlerin sonuçlarını yorumlamak ve hangi düzeylerin normal olduğunu belirlemek için bir sağlık uzmanının değerlendirmesi gereklidir.
Spor Branşlarına Göre Özel Testler Hangileridir?
Bazı spor branşlarında spesifik kan testleri gerekebilir. Ayrıca testlerin yaptırılma sıklığı da değişebilir.
İşte yaygın spor branşlarında önerilen kan testleri ve sporcuya faydaları;
- Koşu ve Aerobik Sporlar
- Tam Kan Sayımı: Kırmızı kan hücreleri ve hemoglobin düzeyleri, aerobik kapasite ve oksijen taşıma kapasitesi için önemlidir.
- Demir Seviyeleri: Demir eksikliği, performansı olumsuz etkileyebilir. Normal demir seviyeleri, aerobik dayanıklılığı artırabilir.
- Elektrolit Seviyeleri: Sıvı dengesini ve kas fonksiyonunu korumak için önemlidir.
- Kuvvet ve Dayanıklılık Sporları (Fitness, Vücut Geliştirme)
- Tam Kan Sayımı: Kas onarımı ve iyileşme için önemlidir.
- Karaciğer ve Böbrek Fonksiyon Testleri: Yoğun antrenmanlar karaciğer ve böbrekler üzerinde baskı oluşturabilir.
- Hormon Profili (Özellikle Testosteron): Kas gelişimi ve performans üzerinde etkilidir.
- Ağırlık Kaldırma ve Güç Sporları
- Tam Kan Sayımı: Kas iyileşmesi ve adaptasyon için önemlidir. –
- Kreatinin Kinaz (CK) Seviyeleri: Kas hasarını değerlendirmek için kullanılır.
- Elektrolit Seviyeleri: Sıvı dengesini korumak için önemlidir.
- Yüzme ve Su Sporları
- Tam Kan Sayımı: Aerobik kapasite ve oksijen taşıma kapasitesi için önemlidir.
- Elektrolit Seviyeleri: Sıvı dengesini ve kas fonksiyonunu korumak için önemlidir.
- Takım Sporları (Futbol, Basketbol, Voleybol vb.)
- Tam Kan Sayımı: Aerobik kapasite ve kas sağlığı için önemlidir.
- Karaciğer ve Böbrek Fonksiyon Testleri: Yoğun antrenmanlar karaciğer ve böbrekler üzerinde baskı oluşturabilir.
- Kolesterol Seviyeleri: Kalp sağlığı için önemlidir. Bu testlerin hangi sıklıkla yapılması gerektiği sporcunun antrenman yoğunluğuna, yaşına, cinsiyetine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.
Sporcu Check-Up Fiyatları Nedir?
Check-Up test fiyatları sürekli değişiklik göstermektedir. Son fiyatı öğrenmek için çağrı merkezimizi arayabilir ya da whatsapp üzerinden iletişime geçebilirsiniz.
Check-Up Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Check-Up sağlık kontrolünde 12 saat aç karnına kan testlerini vermeniz yeterlidir. Bunun dışında herhangi bir ön hazırlık gerekmemektedir.