Hemogram (Tam Kan Sayımı), doktorlar tarafından laboratuvardan en sık istenen temel tarama testlerinden biridir. Genel sağlık durumunun saptanması, immun sistemin (bağışıklık durumunun) ortaya konması, ve anemi gibi çeşitli bozuklukların taraması ve izlenmesi için yapılan bir testtir. Test için yapılması gereken bir hazırlık yoktur.
LÖKOSİTLER (WBC)
Aynı zamanda beyaz kan hücreleri olarak da adlandırılırlar.
Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir. Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda ve lösemi de yükselir. Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır. Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS’te lökosit miktarı düşüktür.
NÖTROFİL % ve #
Büyük beyaz kan hücreleridir. Sayıları bakteriyel enfeksiyonlarda artar.
LENFOSİT % ve #
Küçük beyaz kan hücreleridir. Sayıları viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar, AIDS’te düşer.
MID % ve #
Orta büyüklükte beyaz kan hücreleridir. Monositler, eozinofil ve bazofil hücreleri bu gruba girerler. MID sayısının yüksek olması, bir organ ya da bölgede bir enfeksiyonun başladığını ve savunma mekanizmasının çalışmaya başladığını gösterir. Fagositik (yabancı maddeyi hücrenin içine alıp, parçaladıktan sonra hücre dışına atmak) özellikleri vardır.
ERİTROSİT (RBC)
Aynı zamanda kırmızı kan hücreleri olarak da adlandırılır.
Eritrositlerin ana görevi oksijenin hücrelere taşınmasıdır.
RBC sayısında azalma olursa kansızlık (anemi), artış olursa polisitemi, KOAH, böbrek
hastalığı tanısı konabilir.
Eritrosit Normal Aralığı :
Erkeklerde 4.7 – 6.1 milyon hücre/ µL
Kadınlarda 4.2 – 5.4 milyon hücre/uL
HEMOGLOBİN
Eritrositlerin içinde bulunan, akciğerlerden dokulara oksijen, dokulardan da akciğerlere karbondioksit taşıyan bir proteindir.
Anemilerde Hemoglobin düşer.
Hgb Normal Aralığı :
Erkeklerde 14-18 g/dL
Kadınlarda 12-16 g/dL
HEMATOKRİT
Tam kan örneğindeki eritrositlerin yüzdesidir.
Anemi, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda (örneğin ishal) veya polisitemi’de artar.
Hematokrit Normal Aralığı :
Erkeklerde %42 – %52
Kadınlarda %37 – %47
MCV (Ortalama Eritrosit Hacmi)
Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür.
MCV düşükse eritrositler daha küçüktür, yüksekse daha büyümüştür. Örneğin demir eksikliği anemisinde eritrositler küçülür dolayısıyla MCV değeri düşük çıkar. B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyümüştür, MCV yüksek çıkar.
MCV Normal Aralığı :
Erkeklerde 87 ± 7 fL
Kadınlarda 90 ± 9 fL
MCH (Ortalama Hücre Hemoglobin Miktarı)
Eritrositlerdeki hemoglobin ortalama miktarını gösterir. Büyük eritrositler yüksek MCH gösterirken, küçük eritrositlerde MCH değeri daha düşüktür.
MCH Normal Aralığı :
Erkeklerde ve Kadınlarda 27 – 31 pg
MCHC (Ortalama Hücre Hemoglobin Konsantrasyonu)
Bir eritrosit içindeki ortalama hemoglobinin hesaplamasıdır. Azalan MCHC (hipokromi), demir eksikliği anemisi ve talasemi gibi eritrositlerin içindeki hemoglobin miktarının azaldığı durumlarda görülür. Artan MCHC (hiperkromi), yanıklarda ve daha nadir bir konjenital bozukluk olan herediter (kalıtsal) sferositoz gibi hemoglobinin eritrosit içinde anormal derecede yoğunlaştığı durumlarda görülür.
MCHC Normal Aralığı :
Erkeklerde ve kadınlarda %33 – %37
RDW–SD ve RDW–CV (Eritrosit Dağılım Genişliği)
Eritrosit büyüklüğündeki değişimin hesaplanmasıdır. RDW-CV ve RDW-SD olarak iki farklı değer şeklinde rapor edilir. MCV’den sonra anemilerin ayrımında en faydalı olan ikinci parametredir. Özellikle hipokrom mikrositik anemilerin ayrımında faydalıdır.
TROMBOSİT
Trombositler, aynı zamanda Platelet (Plt) olarak da adlandırılır.
Trombositler kan pıhtılaşmasında ve kanamanın durmasında rol oynarlar. Trombosit sayısı düşükse bu trombositlerin hızla parçalandığı ya da az yapılmakta olduğu anlamına gelir. Her ikisi de kanamanın durmamasına neden olur. Trombosit sayısı yüksekse (trombositoz) bu da fazla üretimi anlamına gelir ki, damar tıkanıklıkları ile sonuçlanabilir.
MPV (Ortalama Trombosit Hacmi)
MPV değeri yüksekse, trombosit yapımının hızlandığı ve trombosit hücrelerinin yapım veya yıkımında sorun olduğunu belirten kan hastalıklarının göstergesidir. MPV değerinin düşüklüğü ise kemik iliğinde trombosit yapımı ile ilgili bir problem olduğuna işaret edebilir.
P_LCR (Büyük Hücreli Trombosit Oranı)
P_LCR düşüklüğü hamilelikte, çok fazla alkol tüketiminde ve B12 eksikliğinde görülebilmektedir. Yüksek P_LCR ise hiperlipemi (kandaki çeşitli yağların gerekenden daha yüksek olması) hastalarında görülebildiği gibi, olası trombositoz’a da neden olabilir.
PDW (Trombosit Dağılım Genişliği)
Trombositlerin büyüklüğüne göre dağılımını gösterir. Diğer parametrelerle birlikte değerlendirildiğinde trombosit fonksiyonları hakkında bilgi verir.
